60s 1960s - History

Lata 60

Lata sześćdziesiąte (wymawiane „lata sześćdziesiąte”, w skrócie „lata sześćdziesiąte” lub „lata sześćdziesiąte”) to dekada, która rozpoczęła się 1 stycznia 1960 r. i zakończyła 31 grudnia 1969 r.

Chociaż osiągnięcia człowieka wystrzelonego w przestrzeń kosmiczną, okrążającego Ziemię i chodzącego po Księżycu rozszerzyły eksplorację, lata sześćdziesiąte są znane w Stanach Zjednoczonych i innych krajach zachodnich jako „dekada kontrkultury”. Nastąpiła rewolucja w zakresie norm społecznych, w tym ubioru, muzyki (np. Altamont Free Concert), narkotyków, ubioru, seksualności, formalności, praw obywatelskich, nakazów służby wojskowej i szkolnictwa. Inni potępiają tę dekadę jako dekadę nieodpowiedzialnego nadmiaru, ekstrawagancji, upadku porządku społecznego oraz upadku lub złagodzenia społecznych tabu. Pojawiła się szeroka gama muzyki; od muzyki popularnej inspirowanej Beatlesami (w Stanach Zjednoczonych znanej jako British Invasion), odrodzenia muzyki folkowej, po poetyckie teksty Boba Dylana. W Stanach Zjednoczonych lata sześćdziesiąte nazywano także „dekadą kulturalną”, podczas gdy w Wielkiej Brytanii (zwłaszcza w Londynie) lata sześćdziesiąte nazywano swingującymi latami sześćdziesiątymi.

Stany Zjednoczone miały czterech prezydentów, którzy sprawowali tę funkcję w ciągu tej dekady; Dwight D. Eisenhower, John F. Kennedy, Lyndon B. Johnson i Richard Nixon. Eisenhower dobiegał końca swojej kadencji i opuścił urząd w styczniu 1961 r., a Kennedy został zamordowany w 1963 r. Kennedy chciał keynesowskich i zagorzałych antykomunistycznych reform społecznych. Zostały one przyjęte za Johnsona, włączając prawa obywatelskie dla Afroamerykanów oraz opiekę zdrowotną dla osób starszych i biednych. Pomimo zakrojonych na szeroką skalę programów Wielkiego Społeczeństwa Johnson był coraz bardziej nielubiany przez Nową Lewicę w kraju i za granicą. Dla niektórych maj 1968 r. oznaczał koniec tradycyjnych działań zbiorowych i początek nowej ery zdominowanej głównie przez tzw. nowe ruchy społeczne.

Po rewolucji kubańskiej pod wodzą Fidela Castro Stany Zjednoczone próbowały obalić nowego przywódcę, szkoląc kubańskich uchodźców i dokonując inwazji na Kubę. Doprowadziło to Kubę do sprzymierzenia się ze Związkiem Radzieckim, wrogim wrogiem Stanów Zjednoczonych, co doprowadziło do międzynarodowego kryzysu, gdy Kuba gościła radzieckie rakiety balistyczne podobne do Turcji, która gościła amerykańskie rakiety, co niosło możliwość wywołania III wojny światowej. Jednak po negocjacjach między Stanami Zjednoczonymi a ZSRR oba kraje zgodziły się wycofać swoją broń, zapobiegając potencjalnej wojnie nuklearnej.

Po zabójstwie prezydenta USA Kennedy'ego bezpośrednie napięcia między supermocarstwami Stanów Zjednoczonych a Związkiem Radzieckim przekształciły się w rywalizację z wojnami zastępczymi, finansowaniem powstań, marionetkowymi rządami i innymi ogólnymi wpływami, głównie w Ameryce Łacińskiej, Afryce i Azji. Ta „zimna wojna” zdominowała światową geopolitykę w ciągu ostatniej dekady. Budowa Muru Berlińskiego przez Niemcy Wschodnie rozpoczęła się w 1961 roku. Afryka znajdowała się w okresie radykalnych zmian politycznych, gdy 32 kraje uzyskały niepodległość od swoich europejskich władców kolonialnych. Twarda rola Ameryki w wojnie w Wietnamie doprowadziła do powstania ruchu przeciwko wojnie w Wietnamie, którego kulminacją były protesty w 1968 r., wśród oburzonych studentów protestujących na całym świecie.