History of Uzbekistan

Heb Engelse en Oezbeekse talen

(Engels)

In het eerste millennium voor Christus hebben Iraanse nomaden irrigatiesystemen aangelegd langs de rivieren van Centraal-Azië en steden gebouwd in Bukhara en Samarqand. Deze plaatsen werden extreem rijke doorvoerpunten op wat bekend werd als de Zijderoute tussen China en Europa. In de zevende eeuw na Christus zagen de Soghdische Iraniërs, die het meest zichtbaar profiteerden van deze handel, hun provincie Transoxiana (Mawarannahr) overweldigen door Arabieren, die de islam in de hele regio verspreidden. Onder het Arabische Abbasidische kalifaat waren de achtste en negende eeuw een gouden eeuw van leren en cultuur in Transoxiana. Toen Turken de regio vanuit het noorden begonnen binnen te komen, stichtten ze nieuwe staten, waarvan vele van Perzische aard. Nadat een opeenvolging van staten de regio domineerde, werd Transoxiana in de twaalfde eeuw verenigd in één staat met Iran en de regio Khwarezm, ten zuiden van het Aralmeer. In het begin van de dertiende eeuw werd die staat binnengevallen door Mongolen, onder leiding van Genghis Khan. Onder zijn opvolgers werden Iraanssprekende gemeenschappen uit sommige delen van Centraal-Azië verdreven. Onder Timur (Tamerlane) begon Transoxiana zijn laatste culturele bloei, gecentreerd in Samarqand. Na Timur begon de staat te splitsen en tegen 1510 hadden Oezbeekse stammen heel Centraal-Azië veroverd.

In de zestiende eeuw vestigden de Oezbeken twee sterke rivaliserende khanaten, Bukhoro en Khorazm. In deze periode begonnen de steden aan de zijderoute af te nemen toen de oceaanhandel floreerde. De kanaten werden geïsoleerd door oorlogen met Iran en verzwakt door aanvallen van noordelijke nomaden. Tussen 1729 en 1741 werden alle Khanates tot vazallen gemaakt door Nader Shah van Perzië. In het begin van de negentiende eeuw kenden drie Oezbeekse khanaten - Bukhoro, Khiva en Quqon (Kokand) - een korte periode van herstel. Halverwege de negentiende eeuw begon Rusland echter, aangetrokken door het commerciële potentieel van de regio en vooral door zijn katoen, met de volledige militaire verovering van Centraal-Azië. Tegen 1876 had Rusland alle drie de khanaten (vandaar het hele huidige Oezbekistan) in zijn rijk opgenomen, waardoor de khanaten beperkte autonomie kregen. In de tweede helft van de negentiende eeuw groeide de Russische bevolking van Oezbekistan en vond er enige industrialisatie plaats.

(Oʻzbekcha/ўзбекча)

Oʻzbekiston — Oʻrta Osiyoning markaziy qismida joylashgan mamlakat. Oʻzbekistonning poytaxti — Toshkent shahri boʻlib, davlat tili — oʻzbek tili hisoblanadi. Maydoni — 448.978 km2. Aholi soni (2018) — ↗32.979.000 . Pul birligi — soʻm. Oʻzbekiston Respublikasi 12 ta viloyat, Toshkent shahri va Qoraqalpogʻiston Respublikasidan iboratdir, shuningdek, davlat mustaqil, demokratik, dunyoviy va konstitutsiyaviy davlat ham hisoblanadi. Oʻzbekiston MDH, BMT, YXHT, va SHHT aʼzosidir. Oʻzbekiston qirgʻoqqa bijvoorbeeld bo'lmagan besh mamlakat bilan, yaʻni: shimoldan Qozogʻiston; shimoli-sharqdan Qirgʻiziston; janubi-sharqdan Tojikiston; janubdan Afgʻoniston; va janubi-gʻarbiy qismida Turkmaniston bilan chegaradosh.

Oʻzbekiston iqtisodiyoti bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich oʻtadi, tashqi savdo siyosati import oʻrini bosishga asoslangan. 2017-yil sentabrida mamlakat valyutasi bozor kursi boʻyicha toʻliq konvertatsiya qilinmoqda. Oʻzbekiston paxta tolasini ishlab chiqaruvchi va eksport qiluvchi yirik korxonadir. Mamlakatda shuningdek, dunyodagi eng yirik oltin koni mavjud. Sovet davridagi ulkan energiya ishlab chiqarish qurilmalari va tabiiy gazni yetkazib berish bilan Oʻzbekiston Markaziy Osiyodagi eng yirik elektr ishlab chiqaruvchisi boʻldi.

Opmerking:

Deze app is ontwikkeld voor onderwijs- en onderzoeksdoeleinden met fair use-wetgeving, is van toepassing onder Creative Common-licentie en schendt niet het beleid over door Google weergegeven advertenties op schermen met gerepliceerde inhoud. Fair use is een doctrinewet die beperkt gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal toestaat zonder voor onderwijs- en onderzoeksdoeleinden eerst toestemming moeten krijgen van de auteursrechthebbende.